1 stycznia 2015 roku Litwa, były tygrys bałtycki, wkroczy na scenę euro. Jak dokładnie wyglądają przygotowania do tego wielkiego dnia? Co Litwini mają do powiedzenia na temat kolejnej zmiany waluty? Cafebabel udał się na miejsce zdarzeń, by zbadać, jak postępują przygotowania do wprowadzenia euro na Litwie. Inflacja, rozwój gospodarczy, utrata tożsamości, otworzenie się na Europę […]
Na Litwie instytucja małżeństwa nie uległa jeszcze tak dalekiej dewaluacji jak w pozostałych częściach Europy. Tę godną podziwu chęć przetrwania podtrzymuje wpływowy na Litwie Kościół, z lękiem myśląc o alternatywie, w której małżeństwo zastąpią współczesne społeczne trendy. Przedstawiamy reportaż o burzliwych zaślubinach, który został zrealizowany na linii Wilno-Kowno. Kęstutis Ignatavicius jest zadowolony. Pięćdziesięcioletni urzędnik stanu […]
W następstwie kryzysu z 2008 roku wielu Litwinów postanowiło szukać szczęścia za granicą. Emigracja za chlebem osiągnęła najwyższy poziom w 2010 roku, po czym stopniowo malała. Obecnie zwiększa się liczba ekspatriantów, którzy chcą wrócić do kraju. Motywuje ich nie tylko polityka rządu litewskiego, ale i poprawiająca się sytuacja gospodarcza. Marius i Akvile wpadli do Wilna […]
Na Litwie żyje niespełna 3000 Romów, lecz ta jedna tysięczna ludności wystarczy, żeby pełnić rolę kozła ofiarnego w kraju nękanym przez kryzys. W Kirtimai, mimo problemów spowodowanych brakiem drewna, handlem narkotykami i marginalizacją, Romualda, Swietłana, Konstantyn i Konsuela pomagają społeczności romskiej odzyskać godność. Kiedy spotykasz Roma, istnieją trzy możliwości: jest ćpunem, jest dealerem albo złodziejem. […]
Białoruś stanowi ostatnią dyktaturę w Europie. Wilno – stolicę Litwy, oddaloną od granicy tego kraju tylko o 40 km – białoruscy obrońcy praw obywatelskich uczynili miejscem ucieczki i centrali swoich działań. Tymczasem, prezydentowi Litwy nie przeszkadza to w pielęgnowaniu dobrych relacji z białoruskim despotą. Centrala jest położona w takim ukryciu, że nie udało jej się […]
Nie ma w tej chwili w tym nadbałtyckim państwie bardziej multikulturowego miejsca od otwartej 16 grudnia br. biblioteki żydowskiej. Idea jest prosta: wszystkie zbiory – czy to książki, filmy, czy muzyka – muszą dotyczyć twórców żydowskiego pochodzenia lub aspektów kultury żydowskiej. Filmy Stevena Spielberga znajdą się w niej tuż obok tekstów religijnych, książek o tureckich […]
6,7% Polaków, 6,3% Rosjan, 1,2% Białorusinów, 0,7% Ukraińców, 0,1% Aszkenazyjczyków, 0,09% Tatarów… Na Litwie, podczas spisu ludności w 2001 roku zidentyfikowano aż 115 mniejszości etnicznych. Jednak czy przez te wszystkie lata, grupy te zdołały zintegrować się z lokalną ludnością? Chodzą do oddzielnych szkół, nigdy nie dana im była możliwość przemieszania się. Żyją wspólnie na terytorium, […]
Coraz większa liczba studentów prosi profesora Žilvinasa Martinaitisa z Uniwersytetu Wileńskiego o pozwolenie na podejście do egzaminów pod koniec maja. Pozwoliłoby im to wyjechać do pracy za granicę – najczęściej do Wielkiej Brytanii, Irlandii lub Skandynawii –, oraz powrócić z dodatkową gotówką w październiku, w miesiąc po oficjalnym rozpoczęciu semestru. Zjawisko przybliżają litewscy studenci i stypendyści […]
Rzeka Neris dzieli Wilno na pół: na północy, uniwersytet, stadion i tarasy widokowe; na południu, serce miasta, brukowane, kolorowe, nienaganne. Jednakże, na jednym z mostów wisi niepokojący plakat: “Są ludzie, których obchodzisz. Darmowa linia wsparcia”, i numer telefonu. W 2009 r., według danych Światowej Organizacji Zdrowia, Litwa miała najwyższy wskaźnik samobójstw na świecie: 34 na […]
Rada Miasta Šalčininkai, małej miejscowości na południu Litwy, postanowiła walczyć z kryzysem gospodarczym i przywrócić mieszkańcom nadzieję na lepsze jutro. W tym celu mianowano nowego mera: Jezusa Chrystusa. Jednak kłęby kadzidła nie przemawiają do wszystkich. Na wsi słychać dzwony. Szary kościół czuwa nad cmentarzem pełnym podwójnych krzyży i plastikowych kwiatów. Główna ulica, dwie zamknięte kawiarnie […]
To słabość ideowa, nie gospodarcza jest największą szkodą, jaką kryzys wyrządził Europie. Nikt nie miał zamiaru solidarnie uczestniczyć w ekonomicznym dominie, które w poszczególnych państwach członkowskich obudziło nacjonalistyczne nastroje. Litwa jest jednym z krajów UE, które kryzys ekonomiczny dotknął najdotkliwiej, a jej stolica jednym z niewielu miast, gdzie dwa narody twierdzą, że są u siebie. […]
Podczas gdy w Wilnie, które zostało europejską stolicą kultury 2009, widać coraz więcej turystów z całego świata, tysiące Litwinów opuszcza kraj by uciec od bezrobocia (15,5% w marcu 2009) i od pensji, dużo niższej od średniej europejskiej. Ocenia się dzisiaj, że więcej niż 250 000 Litwinów skorzystało od 2004 roku, czyli od wstąpienia do Unii […]
20 lat po przełomie nostalgia dotyka również „bałtyckiego tygrysa”. Pokolenie ludzi młodych, ale przede wszystkim naznaczonych historią spogląda wstecz na swoje nie do końca beztroskie dzieciństwo pod sowieckim reżimem. „Przełom mnie powalił. Byłam wtedy jeszcze nastolatką. Gdy oglądam materiał archiwalny z parlamentu, kiedy ogłoszono, że jesteśmy wolni, za każdym razem płaczę jak dziecko”, uśmiecha się […]
W 1993 roku 88% energii na Litwie pochodziło z elektrowni jądrowych. W 2007 roku ten odsetek spadł do 26%. W latach tych, mimo wejścia do UE nastąpił silnym wzrost uzależnienia od energii rosyjskiej. Litwa liczy na pomoc Europy w zabezpieczeniu energetycznym kraju. Pytanie brzmi tylko, w kierunku jakiej energii należy pójść: jądrowej, odnawialnej czy też […]
Nakaz uciął wszystko: europejski uniwersytet nauk humanistycznych założonych w Mińsku na Białorusi w 1992 roku zebrał swoje manatki, by dołączyć w 2004 roku do Wilna (i demokracji). Z tego serca wolnej edukacji młodzież białoruska ucieka, za każdym razem coraz bardziej na Zachód. Tego ranka w maju 2009 roku na dworcu autobusowym w Wilnie nieoczekiwanie króluje […]
W litewskim prawie pojęcie interesu publicznego nie istnieje. Jednakże, w 1997 roku Traktat Amsterdamski wprowadził to pojęcie, dając mu tym samym istnienie na płaszczyźnie europejskiej. Będący od 2004 roku członkiem Unii Europejskiej mały bałtycki kraj był skutkiem tego zmuszony do jego przejęcia, a następnie zaadaptowania do swojego prawa. A tu właśnie nic z tego! Ten […]
Po kryzysie końca lat 90. na Litwie media i biznes mówią jednym głosem. Monopolistyczne stosunki oraz medialne grube ryby zapanowały nad lokalnym rynkiem. Polityka oraz gospodarka płacą za dobry wizerunek w mediach. Krytycy systemu są publicznie dyskredytowani. “Na tym zdjęciu wyglądam jak Putin” – Rytis Juozapavičius siedzi w swoim biurze na poddaszu na wileńskim starym […]
Wilno kwitnie. Niedaleko starego miasta mieni się w słońcu nowa panorama nad brzegiem rzeki Wilii. Pomiędzy szklanymi fasadami wieżowców, na marmurowym deptaku, krząta się tłum kupujących. Tuż obok zaczyna się teren budowy. Robotnicy hałasują na zakurzonych rusztowaniach. Podążając wzrokiem za cieniem tych olbrzymów postmodernizmu natrafia się na wieś w centrum miasta: Śnipiszki. Dookoła tej kwadratowej […]
Wilno, środek nocy, 30 stopni mrozu. W głębi posępnego podwórza przez okno na drugim piętrze widać słabo świecącą się neonową lampę. To tu, Eduardas Platovas wskazuje palcem rzeczoną plamkę światła. W tym mieszkaniu znajduje się siedziba Litewskiej Ligi Gejów i Lesbijek (Lietuvos Gėjų Lyga – LLGL). Ukryte w mroku betonowej klatki schodowej, założone przez Platovasa […]
W chłodni w Clondalkin, 20 minut jazdy do stolicy Irlandii, Dublina skrzynie pełne produktów spożywczych piętrzą się aż po strop. Panują tu temperatury od minus 15 stopni. Vytautas Šlivinskas nosi specjalny strój chroniący go przed zimnem. Dziś wraz z dziesięcioma innymi Litwinami musi przepakować i przygotować do wysyłki pizze i lody dla przeróżnych filii jednego […]
Nad brzegiem rzeki stoi, zachęcająco oświetlone, stare kino Skalvija. W środku młodzi ludzie ogrzewają się w nowo otwartej kafejce Bruce Lee. Wszystkie stoliki są zajęte. Widzowie czekają na następny seans filmowy Murderball, czyli wzruszający dokumentację o koszykarzu na wózku inwalidzkim. W porównaniu z poprzednim rokiem mamy przyrost widzów o 350 procent, mówi z entuzjazmem Greta […]
Z oddali mały, dwupiętrowy budynek prezentuje się całkiem okazale na tle reszty szarego przedmieścia północno-zachodniego Wilna. Skromne wejście, flaga Unii Europejskiej. Po kilku krokach widać nowoczesne laboratoria firmy Ekspla, litewskiej fabryki laserów, będącej w czołówce europejskiej. Przypadek? Nic takiego. W latach 70 i 80, Litwa była Doliną krzemową ZSRR, wspomina Raimonda Sadauskienė, dyrektorka Litewskiej Agencji […]
angielski
litewski
polski
francuski
niemiecki
włoski
hiszpański